Hanya'yı Konya'yı Görmek

Merhabalar. 

Çok değerli ve saygın bir blogdaşımız olan Bücürükveben rumuzlu arkadaşımızın bir paylaşımına yorum yazarken "Hanya'yı Konya'yı görmek" deyimini kullandıktan sonra bu deyimin aslı astarı nedir diye merak ettim ve internette yaptığım araştırma neticesinde aşağıdaki bilgilere ulaştım ve benim gibi merak edenlerin de olabileceğini düşünerek bu deyimin mahiyetini burada sizlerle paylaşmak istedim.

Hanya’yı Konya’yı görmek deyiminin anlamı ve sözün doğrusu nedir? Hanya nerededir? Deyimde geçen Konya sözünün doğrusu nedir? Hanya’yı Konya’yı görmek deyimi neden kullanılır? Bu sorulardan sonra başladım araştırmaya.

Günümüz dünyasında “Hanya’yı Konya’yı görmek” deyiminin anlamından başlayalım... Türk Dil Kurumu’na göre: "Bir işin gerçek yönünü anlayarak aklı başına gelmek, görmek, anlamak ve akıllanmaktır." Anlam böyle ama deyimdeki mekanlar nerede dersiniz? Konya’ya bağlı olarak Hanya’yı da ülkemiz sınırları içerisinde bir yer olarak düşünüyoruz çoğunlukla. Ancak işin aslı öyle değilmiş! Gelin hep birlikte Hanya’yı Konya’yı görelim, doğrusunu öğrenelim. 

Hanya nerede? Hanya, Ege Denizi’nin en büyük adası olan Girit’te. Birçok medeniyetin üs olarak gördüğü tarihi bir adreste. Osmanlılar Girit adasını fethederken, batı yönünden “Hanya” tarafından Girit’e giriyorlar. Bu bölge içinde ilk karşılarına çıkan yerin ismi ise ‘gönye-köşe’ anlamına gelen Gonya, Hanya’ya 15-20 dakika uzaklıkta ve Gonya’dan geçmeden Hanya’ya ulaşmak mümkün değil. Yani sözün doğrusu Hanya'yı Gonya'yı görmek... Ama, nasıl oluyorsa Gonya, günümüzde Konya olarak kullanılır hale geliyor... Sözle ilgili yorumlara bakarsak; Batı kesiminden Hanya’ya varmak için önce Gonya’nın görülmesi gerektiği şeklindeki gerçek anlam. Bir diğer görüş; güç merkezi haline gelen ve birçok savaş gören Girit'te katliamlar arasında kaybolup gitme, gününü görme anlamında kullanılması... Son olarak da Osmanlı egemenliğinde olan adaya o dönemde insan göndermenin “sürgün” anlamı taşıması.

Ülkemizin içinde bulunduğu durumun vehametini görmek ve anlamak için illa Hanya'yı Gonya'yı görmek mi gerekiyor? Görünen köy kılavuz istemez, diyen ve bizlere bıraktığı emanetlerine sahip çıkamadığımız ecdadımın ellerinden öpüyor ve onları rahmetle, minnetle ve saygıyla anıyorum.