KIRIM TATARLARININ GÖÇ ETTİRİLMESİ (1)

Kırım Tatarları yöreye 1000 ve 1300 yıllarında dalgalar halinde gelip fetihler sonucu yerleşen Türk kavimlerin soyundandı. Kendi hanlarının yönetiminde bağımsız olmalarına rağmen, Kırım Tatarları 15. yüzyıl sonlarından itibaren Osmanlı Sultanına tabi olmuşlardı. Kırım Hanları hem kendi başlarına, hem de Osmanlı'nın müttefiki veya uyruğu olarak, Rus çarlarına karşı birçok kez savaştılar. Rusların güçlendiği oranda Tatarlar zayıfladılar. Kırım yarımadasının Kuzey Batısında yer alan Yedisan'daki Nogay Tatarlarını, Kırım Hanına bağlı kalmaktan 1770'te vazgeçirten Ruslar, 1771'de Kırım'ı istila ederek, Kırımlıları Rus egemenliğini kabule zorladılar. 

Osmanlılar 1774'te Küçük Kaynarca antlaşmasıyla Kırım yönetimindeki üstünlüklerini kaybettiklerini kabul etmişler ve onu daralmış sınırları içinde, Rusya'nın onayıyla atanacak bir han yönetiminde, bağımsız bir ülke olarak tanımışlardı. Ruslar Kırım Hanlığı'ndan ele geçirdikleri topraklara, Osmanlı İmparatorluğu'nun Hıristiyanlarını yerleştirmeye başladılar. Aslında bu yeni yerleşimciler, Ruslar tarafından teşkilatlandırılmış askeri güçlerdi.  

Tatarlar Rusların yönetime getirdiği Han'a karşı ayaklanınca, yeni Rus göçleri Tatarlara hücum ettiler; Kefe ve başka Kırım şehirlerini yaktılar. Şehirlerde yüzlerce isyankar Tatar'ı eşleri ve çocuklarıyla birlikte boğazladılar. Diğer Tatarlar dağlarda yakalanıp orada öldürüldüler.(12) Kırım'ın bağımsızlığı ancak, 1783'e kadar sürdü. Devam eden Rus istilalarının arkasından, 1783'te Çariçe Katerina Kırım'ı Rusya'ya ilhak ettiğini ilan etti. (13)   (Devam Edecek)

___________________________________
Kaynak: Justin McCarthy, "Ölüm ve Sürgün"

(12) Alan W. Fisher, The Russian Annexation Of Crimera, 1772-1783 (Ruslar'ın Kırım'ı İlhak Etmesi, 1772-1783), Cambridge, 1970, s. 90-95.

(13) Kırım tarihi hakkındaki bu kısa bölüm, Alan Fisher'in The Crimean Tatars, Stanford, California, 1978, s. 1-69 ve Russian Annexation Of The Crimea kitaplarından alınmıştır.