01 Kasım 2009 Pazar günkü Hürriyet Gazetesi İnsan Kaynakları ekini okurken Mesude Erşan tarafından “Çocuğunuza istismardan nasıl korunacağını siz öğretin” başlıklı kaleme alınmış yazı dikkatimi çektiği için okudum. Herkes için çok faydalı olacağını düşündüğüm bu yazıyı sizlerle paylaşmaya karar verdim. Yazı aynen şöyle başlıyordu: “Çocuğun cinsel istismara uğraması onun için olduğu kadar ailesi için de kabus. Ancak çocuğa verilecek eğitimle, bu riski en aza indirmek mümkün.
Iowa Üniversitesi Çocuk Koruma Proğram Direktörü Pediatrist Doç. Dr. Resmiye Oral, çocukların yüzde 70-80’inin tanıdığı biri tarafından istismar edildiğini belirtiyor. Dolayısıyla anne-babaların sorumluluğu, “yabancılardan şeker alma”, “yabancılarla gitme” demekle bitmiyor. Genel vücut güvenliği eğitimi vermeleri de gerekiyor. Antalya’da düzenlenen 4’üncü Akdeniz Adli Bilimler Kongresi’ne katılan Doç. Dr. Oral ailelere şu önerilerde bulundu: “Vücut senin deyin”: Cinsel istismarın yüzde 70-80’i çocuğun tanıdığı biri tarafından yapılıyor. Bunların yüzde 40-50’si ise maalesef ensest ilişki. Dolayısıyla çocuğa genel vücut güvenliği yani “Vücut senin, senin istemediğin hiç kimse dokunamaz” eğitimi verilmeli. “Birisinin dokunması seni rahatsız ederse, kafanı karıştırırsa, bütün bu dokunmalar kötü dokunmadır. Bunu en güvendiğin insanla paylaşmalısın” denmeli. Çocuğa böyle bir olayla karşılaşması halinde paylaşmak için kime güveneceği sorulmalı. Örneğin çocuğun cevabı “Annem” ise, “Böyle bir şey okulda, parkta veya başka bir yerde olursa olsun annene söylemelisin” diye konuşmaya devam edilmeli. Böylece çocuğa sadece yabancılardan değil herkesten gelebilecek tehlikelerden korunmayı öğretmiş olursunuz. Bu eğitimlerin 4-5 yaşından itibaren düzeylerine göre düzenli verilmesi gerekiyor.
Aile Bunlara Dikkat Etmeli
Bir çocukta eğer cinsel dışavurum davranışları varsa aileler alarma geçmeli. Ama bu alarm halini çocuk hissetmemeli. Çocuk örselemesi ve ihmalinin en iyi bir şekilde değerlendirildiği merkezlere götürülmeli. Çocuk çok mastürbasyon yapıyorsa, (3-7 yaş arası masturbasyon yapması normal), kendini bundan alamıyor, oyun oynamasını, diğer insanlarla ilişkisini engelliyorsa üzerinde durulmalı. Çocuklar arasında cinsel araştırma oyunları aslında normaldir. “Bana göster ben de sana göstereceğim” derler. Ama bu vücut deliklerinden herhangi birisine herhangi bir cisim, parmak, penis sokma vs gibi eylemlere ilerliyorsa kesinlikle patolojiktir. Çocuk ya bir şeyleri görmüştür ya da kendisine bir şey yapılmıştır. Değerlendirme yapılabilecek bir bölüme götürülmesi ve orada travmatize edilmeden değerlendirilmesi kesinlikle şart. Bunun dışında bir çocukta açıklanamayan akıntılar varsa (gerek vajinal, gerekse penil akıntı) taciz eden yetişkinden cinsel yolla bulaşan bir hastalık bulaşmış olabilir. Külotunda açıklanamayan kanama, değişik lekelenmeler görürlerse de alarma geçmeliler. Yine makat, vajen, penis çevresinde morluklar, yırtıklar, açıklanamayan yaralanma belirtileri varsa araştırılmalı.
Çocuğunuzu Dinleyin Ama İnfiale Kapılmayın
Çocuk size bir şey açıkladığında mutlaka güvenin. Hiçbir şekilde, “Yalancı seni vs” diye yaklaşmayın. Örselenen çocuk bir de kendisine inanmayan ebeveynle karşılaşırsa iyice kapanır. En az birkaç yıl kimseye anlatamaz. Bu arada örseleyici de eylemlerine devam eder. Dinlediğinizde unutmamanız gereken bir nokta daha var: İnfiale kapılmayın! Hayatın sonu gibi davranmayın. Bu çocuğa büyük zarar verir. Özellikle cinsel istismar ağır bir yaralanma eşliğinde değilse, çocuk olayın boyutunu (özellikle ahlaki) biz erişkinler gibi anlamıyor. Ama anne-babasının dünyalarının yıkıldığını, perişan hallerini gördüklerinde, “Aman Allah’ım bana ne oldu? Ben öldüm, bittim, annemin haline bak! “ diye düşünüyor. Asıl ailenin yapması gereken, “Aferin bana anlatman çok iyi oldu ...... ‘ün sana yaptığı iyi bir şey değil. Çok yanlış. O bir erişkin, neyin doğru neyin yanlış olduğunu onun bilmesi gerekirdi. Senin hiçbir suçun yok. Bana anlatarak en iyisini yaptın. Bundan sonra dikkat edeceğiz. Bir daha ...... asla sana böyle bir şey yapamayacak” demek. Sonra da bu konuda çalışan uzmanların bulunduğu bir hastaneye giderek, muayenesini yaptırmak.
Çıplak Fotoğraflarını Çektirmeyin
Türkiye’de özellikle bebeklerin çıplak fotoğraflarını çekmek neredeyse bir gelenek . Ancak Doç. Dr. Oral bunu hiç doğru bulmuyor. Doç.Dr. Oral, “Çocukların daha bebekliklerinden itibaren cinsel organlarının özel , onlara ait olduğu, başkasının dokunmaması, görmemesi gerektiği öğretilmeli. Özellikle erkek çocuklarının cinsel organları gösteriliyor, çekiştirilerek seviliyor. Çocuk daha sonra bir yakını ya da komşusunun benzer bir davranışlarıyla karşılaştığında bunu normal sayabiliyor, cinsel istismar gibi görmeyebiliyor” diyor.
Hiçbir Zaman eskisi Gibi Olmaz
İstismar davalarında çocuğun ruhsal sağlığının bozulup bozulmadığı soruluyor. Bazen bilirkişi raporları da aynen Hüseyin üzmez davasında olduğu gibi “bozulmamıştır” yönünde veriliyor. Doç Dr. Oral’a göre bu mümkün değil: “Cinsel istismara uğramış çocuk, bir daha, istismara uğramadan önceki durumuna geri dönemez. Cinsel istismara uğrayan her çocuğun ruh sağlığı etkilenir. İstismara uğramamış çocuğun sağlık düzeyinde asla kalamaz. Çocuk artık apayrı bir dünyaya açılmıştır. Bu artık onun ki, masum çocuk dünyası değil. Çocuk ruh sağlığının bozulması illa anksiyete (sıkıntı), depresyon oluşması, intihara meyletmesi demek değil.”
Çocuklara Bunları Öğretin
· Tanımadıklarıyla yalnızken konuşmamasını,
· Tanımadığı insanlardan yalnızken yiyecek/içecek veya herhangi bir eşya almamasını,
· Ailesinin bilgisi haricinde tek başına, bahçeye, bakkala, oyun parkına vs gitmemesini,
· Tanıdığı ve/veya tanımadığı bir kişinin, onun mahrem bölgelerine dokunması, görmek istemesi veya bu konuda şaka yapmaya ya da oyun oynamaya, fotoğraf çekmeye hakkı olmadığını anlatın. Böyle bir şeye maruz kaldığı takdirde, derhal o ortamı terk etmesi ve/veya ebeveynini veya en güvendiği kişiyi hiç çekinmeden ve kaçınmadan haberdar etmesi gerektiğini anlatın.
· Tanıdığı ve/veya tanımadığı herhangi bir kişinin ona, mahremiyet sınırlarını zorlayan filmleri seyrettirmesi durumunda, derhal o ortamı terk etmesi ve/veya ebeveynini veya en güvendiği kişiyi hiç çekinmeden ve kaçınmadan bu konuda haberdar etmesi gerektiği konusunda bilgilendirin.
· Bu arada, çocuğun internet yoluyla cinsel içerikli sitelere vs ulaşmasını engelleyin.
Kalıcı Hasarlardan Korumak İçin
ERKEN müdahale ve tedavi uygulanmadığı takdirde, çocuğun ruh sağlığı açısından onarılması çok zor hasarlar meydana gelebilir.İleride de hudutta kişilik, ağır obesif kompulsif hastalık, cinsel soğukluk veya tam aksine abartılı cinsellik, dissosiyatif bozukluklar, psikoz ve intihara kadar giden tablolar gelişebilir. Çocukluk çağı insan hayatında en kırılgan olunan ve travmaların ömür boyu sürecek izler bırakacağı yegane dönem. Daha ileri yaşlarda bu kırılganlık genellikle azalır fakat çocukluklarında böyle şeyler yaşayanlar daima kırılgan ve ruhsal hastalığa yatkın kalırlar. “
Evet değerli blogger arkadaşlarım. Çocuklarımızın cinsel istismardan korunma yollarını önce bizler öğrenelim ki, öğrendiklerimizi de çocuklarımıza öğreterek, onların karşılaşabileceği cinsel istismarlara karşı kendilerini koruyabilmelerini sağlamış olalım.
Kaynak: 01/11/2009 Tarihli Hürriyet Gazetesi (İK) Eki
