KIRIM TATARLARININ GÖÇ ETTİRİLMESİ (3)

1854-1856 Kırım harbi, Tatar problemini patlamaya hazır hale getirdi. Rus hükümeti muhtemelen isabetli bir öngörüyle, Tatarların Ruslar yerine Osmanlılar ve onların müttefiki olan İngilizler ile Fransızların tarafını tutacaklarını düşünmüştü. Ruslar olası bir ayaklanmayı önlemek için, Tatarların üzerine silahlı askerler gönderdiler. Kazaklar ve diğer askerler, Tatar köylerine baskın verdiler ve etrafı yakıp yıkmakla tehdit ettiler.(17) Birçok Tatar öldürüldü veya kaçmaya zorlandı.(18) Bilinmeyen sayılarda insan, Rusya'nın içlerine sürüldü.(19) Olayları gören bir Rus generali şu yorumda bulunmuştu:

Savaşın başından sonuna kadar kazaklar Kırım köylerinde kol gezdiler, devamlı Kırımlıları düşmanla iş birliği yapmakla suçlayıp hapse attılar, sonradan da rüşvet alarak serbest bıraktılar; diğerleri de ya öldürüldü veya yurdundan kaçmaya zorlandılar.(20)

Aslında Kırım Savaşı süresince, Kırım Tatarlarının müttefiklere yardımı en düşük sevideydi. tatarlar tamamen silahtan arındırılmış, etkili bir ayaklanma tertiplemek ümidi olmayan insanlardı.(21) Bütün bunlara rağmen, savaşın bitiminde Rus Hükümeti tatarların istenmeyen millet olduğunu açıkça beyan etti. Çar Aleksander 1856'da, Tatarların göç ettirilmesini emretti. O yıllarda Tatarlara uygulanan baskının bu günkü karşılığına "psikolojik harekat" denilebilir; örneğin, Hristiyanlığı yaymak amacıyla örgütler kurulması, toplulukların kitle halinde Rusya'nın kuzeyine göç ettirileceği planları yapıldığı şeklindeki dedikoduların yayılması, eğitim ile yönetim dilinin Rusçalaştırılması ve benzer yöntemler uygulandı. Daha somut olarak, Tatarların topraklarına yeni vergiler konmuş, daha çok toprakları ele geçirilmiş ve daha çok tatar yurtlarından göç etmeye zorlanmıştı.(22)

Kırım Tatarlarına en çok kaygı veren işaret, on binlerce Nogay Tatarının kendi topraklarından sürülerek, Osmanlı İmparatorluğu'na sığınmaya mecbur bırakıldığında, Kırım'ın kuzeyi ve batısından gelip limanlara doğru yola çıkarken Kırım'ı baştan başa geçmeleri oldu. Nogaylara iki seçenek tanınmıştı; ya Rusya'nın başka bölgelerinde bulunan kendi topraklarından daha değersiz arazilere gidip yerleşecekler, ya da Osmanlı İmparatorluğu'na sığınacaklardı. Kendilerini Nogaylara kardeş hisseden Kırım'daki Tatarlar, sadece sıranın yakında kendilerine geleceğini düşünebilirlerdi.(23) (Devam Edecek)

___________________________________________

Kaynak: Justin McCarthy, "Ölüm ve Sürgün"

(17) Pinson, "Russion Policy", s. 42-43

(18) Fisher, "Emigration Of Muslims".

(19) Pinson, "Russion Policy", s. 43-44

(20) Fisher, "Emigration Of Muslims".

(21) General Totleben "Tatarların bu savaşta, Rus kayıplarına bir etkisi olmadığı" sözleriyle, Tatarların duygularının ve davranışlarının Ruslar üzerinde hiçbir etkisi olmadığını kendisi vurgulamıştı. (Pinson, "Russian Policy", s. 43).

(22)Atroctiees Russes. Documents soumis a la Conference de Constantinople (Rus Vahşeti-Konstantinopol Konferansında Sunulan Belgeler.), İstanbul, 1877, özellikle bkz:s. 3,4 ve 36. Seidahmet, La Crimee, s. 39-43.

(23) Bu, Nogay göçlerinin Kırım Müslümanları için "bardağı taşıran sondamla" olduğunu hisseden Pinson'un çok değerli bir sezgisidir. (Pinson, "Russian Policy", s. 46).